‘Voorkomen is beter dan genezen’
Vallen is de laatste jaren regelmatig in het nieuws en dat is niet zonder reden. De gevolgen van vallen zijn vaak groot. Ze hebben niet alleen een grote impact op diegene die het overkomt, maar ook op de omgeving en de maatschappij.
Cijfers over vallen
Elke vijf minuten komt er een 65-plusser op de Spoed Eisende Hulp (SEH) na een val. Ieder jaar worden 103.000 65-plussers op de SEH behandeld na een val. 44% van al deze valincidenten vindt in en om het huis plaats. Van alle 65-plussers valt één op de drie elk jaar (33%). Bij de 85-plussers is dat zelfs drie op de vijf (60%). 56% Van alle 65-plussers heeft behandeling op de SEH nodig na een val. De meest voorkomende kwetsuren zijn hersenletsel (18%), heupfracturen (15%) en polsfracturen (9%). In totaal liepen in 2020 wel 76.800 65-plussers ernstig letsel op ten gevolge van een val.
Wat kunt u zelf doen om de kans op een val drastisch te verminderen
Blijf actief
Naarmate de leeftijd vordert gaan we steeds minder bewegen en nemen onze coördinatie, lenigheid en conditie af. Neem zelf het initiatief om meer te gaan bewegen en te trainen. Dat kunt u alleen doen, maar natuurlijk ook met een bekende of bij een vereniging, sportschool of fysio. Samen trainen zorgt ervoor dat u het langer vol gaat houden.
Een veilig huis
De meeste valincidenten vinden plaats in en om het huis. Zorg daarom voor veiligheid in en om huis. Denk hierbij aan goede verlichting, vrije doorgangen, het verminderen van obstakels zoals losliggende kabels en vloerkleden. Kijk ook eens naar de trap. Heeft deze goede leuningen, zijn de loopvlakken vrij en niet te glad. Daarnaast kunt u ook een ergotherapeut een valscreening aan huis laten uitvoeren. Deze doorlopen dan uw huis en geven tips en adviezen. Bent u op zoek naar een ergotherapeut? Kijk dan eens op www.therapieteamvitaal.nl.
Geneesmiddelen check
In de loop der jaren is het gebruik van geneesmiddelen gemeengoed geworden. Bij elke dokter of specialist wordt wel een pilletje voorgeschreevn. Maar wie controleert de samenhang van de medicijnen? Dat zou een apotheker moeten doen. Bespreek in elk geval ieder jaar een keer uw medicijngebruik met uw huisarts. Wat heb ik (nog) nodig en in welke hoeveelheden. Misschien bent u wel een paar kilo afgevallen of meer gaan bewegen waardoor uw bloeddruk is verbeterd, dan kunt u wellicht dit medicijn afbouwen of verminderen. Neem niet meer medicijnen dan noodzakelijk.
Ogen controle
In de praktijk kom ik regelmatig patiënten tegen die een bril hebben die niet meer voldoet aan de oogafwijking waarvoor deze is voorgeschreven. Ook zie ik problemen met valgevaar doordat mensen een varifovale bril hebben. Ze kijken dan door het leesgedeelte, waardoor afstanden en op-en afstapjes totaal verkeerd worden ingeschat. Laat naarmate de leeftijd vordert minstens één maal per jaar uw ogen controleren.
Hulp van familie
Voor veel mensen die valgevaarlijk zijn is het een bezwaar om familie te vragen voor hulp. Ze voelen zich bezwaard om dit te doen en willen anderen niet tot last zijn. Familie wil vaak de zelfstandigheid niet aantasten van bekenden die valgevaarlijk zijn. Hierdoor ontstaat er een vreemde situatie. De hulpbehoevende partij durft niets te vragen en de partij die kan helpen durft het niet aan te bieden maar wil wel graag. Tijd voor een open gesprek zou ik zeggen.
Stevige schoenen
Vaak zien we bij huisbezoeken dat zelfs het schoeisel dat door mensen gedragen wordt al een verhoogd valrisico veroorzaakt. Denk hierbij aan versleten schoenen, slecht aansluitende pantoffels of schoenen met een forse hak. Als uw mobiliteit al iets minder is, is het juist belangrijk aandacht te schenken aan uw schoenen. Dit is de basis waarop u voortbeweegt. Zorg voor stevige, goed aansluitende schoenen en pantoffels met voldoende profiel
Vitamine D
Een overeenkomst tussen veel mensen die valgevaarlijk zijn, is dat ze vaak een een laag Vitamine D peil hebben. Vitamine D kan bijdragen aan beter functionerende spieren en daarmee het valrisico verkleinen. Vitamine D wordt door ons lichaam (via de huid) aangemaakt onder invloed van zonlicht. Naarmate de leeftijd vordert, hebben we steeds meer de neiging om binnen te zijn. In combinatie met minder en/of slechter eten neemt de hoeveelheid Vitamine D in ons lichaam af. Dit kunnen we verhogen door bijvoorbeeld wekelijks vis te eten, meer met onze huid in de zon te zijn (15 tot 20 minuten per dag) en suppletie.
Check uw valrisico
Uw fysiotherapeut of ergotherapeut kan door middel van een gericht onderzoek bepalen of u een verhoogd risico heeft om te vallen. Dit geeft inzicht in eventuele behandelbare competenten of strategieën om uw valgevaar te verkleinen. Ook bestaat de mogelijkheid om gericht een valtraining te doorlopen. Hierin leert u om te vallen en val breken. Uit onderzoek is gebleken dat dit zowel het valrisico verlaagt alsook de kans op letsel aanzienlijk verkleint.
Spieren aanspannen / lage bloeddruk
Duizelig bij het opstaan? Vaak heeft dit te maken met bloeddrukproblemen, ook wel orthostatische hypotensie genoemd, een acute bloeddrukdaling bij positieverandering. Dit gebeurt met name bij het rechtop komen (verticaliseren). Er dreigt dan een te lage bloeddruk in het brein waardoor een bijna black-out ontstaat. U wordt duizelig en dreigt uw balans te verliezen. Een eenvoudige oplossing is even kort en krachtig grote spieren aanspannen. Hierdoor neemt de bloeddruk toe. Dit voorkomt de duizeligheid bij het snel opstaan of overeind komen.
Wenst u meer informatie over valrisico, valtraining of advies? Neem gerust contact op met een van onze geriatriefysiotherapeuten en/of de ergotherapeuten.
